Ağır savaşlardan çıkmış, Cumhuriyeti kurmuş ve ayağa kalkmaya hazırlanan bir ülkenin eğitim başta olmak üzere tarım, hayvancılık, sanat, zanaat gibi pek çok alanda kalkınmasına ön ayak olan Köy Enstitüleri 17 Nisan 1940 tarihinde kurulmuştur. Okuma yazma oranı yüzde 5'i geçmeyen bir ülkenin gençlerini ilimle, köylülerini alternatif tarım teknikleri başta olmak üzere pek çok alanda yeni ve faydalı bilgiyle buluşturan Köy Enstitülerinde yürütülen çalışmalar sayesinde, kısa bir süre içerisinde 15 bin tarla tarıma elverişli hale getirilmiş, üretim canlandırılmış, 750 bin yeni fidan toprakla buluşturulmuştu. Öğretmenlerin, öğrencilerin, köylülerin de destekleriyle derslikler, okullar kurulmuştu. Özetle Köy Enstitüleri, müfredat eğitiminin dışında ülkenin özellikle kırsal bölgelerindeki yurttaşlara yeni bir ufuk ve aydınlık bir gelecek de sunmuştu.

Kapatıldığı 1954 yılına kadar Köy enstitülerinden 1.308 kadın ve 15.943 erkek toplam 17.251 köy öğretmeni yetişip yurdun dört bir yanına dağılarak, ışıklarıyla tüm Anadolu'yu aydınlatmışlar, ektikleri tohumların filizlenip, topraktan dimdik doğrulmasına sebep olmuşlardır.

Ülkemizin aydınlık yüzü olmuş Fakir Baykurt, Ümit Kaftancıoğlu, Talip Apaydın, Mahmut Makal, Mehmet Başaran, Pakize Türkoğlu, Hatun Birsen Başaran, Ali Dündar, Mehmet Uslu ve Dursun Akçam gibi önde gelen yazarlar ve düşünürler Köy Enstitülerinde yetişmişlerdir.

Köy Enstitüleri kapatılmayıp faaliyetlerine devam edebilmiş olsaydı eminim ki şu anda eğitim sistemlerine imrenilen pek çok kuzey Avrupa ülkesiyle aynı seviyede olabilirdik. Bu da dolayısıyla her şeyin çok daha farklı ve güzel olmasını sağlardı.

Her ne kadar 1954 tarihinde kapatılmış olsalar da ülke gençleri başta olmak üzere, bir dönemin yurttaşlarına eğitimden üretime her alanda ışık tutan Köy Enstitülerinin kuruluş yıldönümünü kutluyor, o dönemin ruhunda bulunan eğitim ve üretim aşkının, her nesle ilham olarak ve artarak devam etmesini temenni ediyorum.

Ülgür GÖKHAN

Çanakkale Belediye Başkanı